مطالعه اثرات متقابل uv-b و خشکی بر برخی فرآیندهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و ریخت زایی دو رقم گشنیز (coriandrum sativum l. )

در این تحقیق اثرات متقابل تنش های خشکی و اشعه ی uv-b روی دو رقم گیاه دارویی گشنیز مورد بررسی قرار گرفت. دو رقم گیاه گشنیز(همدان و اصفهان) در شرایط کنترل شده یعنی دما 2 ± 26و 2±22 درجه سانتیگراد با تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و شدت نور ?mol.m-2.s 150 کشت شدند. بعد از دو ماه یک گروه از هر رقم به عنوان شاهد یک گروه دیگر تحت تنش خشکی، یک سری تحت تنش اشعه ی uv-b و یک سری دیگر تحت هر دو تنش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که طول اندام هوایی، سطح برگ، تراکم و طول سلول نگهبان روزنه، بیشترین و کمترین ضخامت ساقه، طول سلول اپیدرمی محتوای رنگدانه های فتوسنتزی و پروتئین های محلول در اثر تنش های خشکی و اشعه-یuv-b کاهش یافت، ولی میزان این کاهش در تیمار توام نسبت به نمونه های شاهد کمتر از بقیه بود. در الگوی پروتئینی حاصل از الکتروفورز برخی از باندهای پروتئینی در اثر تنش ها حذف شد. محتوای نسبی آب تنها در تنش خشکی در هر دو رقم کاهش یافت. میزان ترکیبات آنتوسیانین، فنل، فلاونوئید، پرولین، مالون دی آلدئید، اسید آسکوربیک، آنزیم های پاد اکساینده مثل( فنیل آلانین آمونیالیاز، گایاکول پراکسیداز، کاتالاز، گلوتاتیون ردوکتاز) تحت تاثیر هر دو تنش افزایش یافت. با بررسی مطالب فوق نتیجه گیری شد که تنش های خشکی و اشعه ی uv-b اثرات زیانباری روی هر دو رقم گیاه گشنیز دارد بر همکنش دو تنش محیطی به گونه ای عمل کرده تا مکانیسم های حفاظتی و دفاعی را القاء کنند، بطوری که بکارگیری یک تنش، آسیب های وارد شده توسط تنش بعدی را روی گیاه کاهش داد.